Endodonti

Endodontinin tanımı, dişin kırılması ya da fazla çürümesi durumlarında,dişin harlı sinirlerinin çıkarılarak dişin hissizleştirilmesi, ardından meydana gelecek boşluğa dolgu maddesinin uygulanmasıdır. Endodonti uygulamasında kişinin diş sinirleri, iltihapla riskiyle karşı karşıyadır. İltihaplanma, diş kaybı ve diş eti hastalıklarını da beraberinde getirecektir. Bu nedenle iltihaplanmayı engellemek için çürük dişin sinirleri alınır.

Endodonti İşlemini Gerektiren Durumlar

Endodontiyi gerekli kılan haller şu şekilde sıralanabilir:

• Dişte meydana gelen, kendiliğinden görülen ağrı
• Geceleri artış gösteren keskin acı
• Dişte, ağrı kesicilerle dahi geçmeyen ağrı
• Soğuk, sıcak gibi uygulamalarda aşırı hassasiyet
• Soğuk ve sıcaktan kaynaklanan ağrının uzun süre devam etmesi
• Diş etrafında, diş etinde veya lenf bezlerinde meydana gelen şişlik
• Enfeksiyon kaynaklı dişte renk değişimi

Endodonti Tedavisi Nasıl Yapılır?

Endododnti tedavisinin uygulama aşamaları, hastanın şikayetini bildirmesi ile başlar. Hastanın dişi kontrol edilir. Çürüğün ya da kırığın sinirlere ulaştığı tespit edilirse, hastaya kanal tedavisi uygulanacağı tebliğ edilir. İşlem yaklaşık olarak 1 saat sürecektir. Hastanın çürük dişi uyuşturulur. Çürük dişin içi temizlenir. İltihaplı sinir dokusu çıkarılır. Kök kanalı boyunca geride sinir kalmamasına dikkat edilir. Kök sonuna doğru kanalların temizliği yapılır. Kanalların genişlemesi sağlanır.

Eğer dişin tutunması zorsa, diş hekiminin kararı ile işlem birden fazla seansa yayılır. İşlemler arası bölgeye geçici dolgu konur. Geçici dolguda amaç, işlem yapılan bölgede meydana gelen tahribatın iyileşmesini beklemektir. Endodonti işleminin ikinci seansında geçici dolgu çıkarılarak kalıcı dolgu maddesi uygulanır. Diş köküne kadar dolgu maddesinin ulaşması sağlanır.

Endodonti Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Endodonti sonrası yapılması gerekenler, kişilerin aşırı soğuk ve sıcaktan bir süre uzak durması olmalıdır. Kişiler, işlemden hemen sonra özellikle asitli içecekler tüketmemeli, uygulamanın hemen ardından sigara kullanmamalıdır. Dişte sinirler alınmış olacağından işlemin yapıldığı dişte herhangi bir his bulunmamaktadır. Ancak dolgu maddesinin daha uzun ömürlü olması ve ağız sağlığının sağlanması için ağız içi temizliğe dikkat edilmesi gerekmektedir. Kullanılan dolgu maddesi sağlam olsa dahi, sert maddeler bu dişle kırılmamalı, dişe özen gösterilmelidir.

Endodonti Sonrası Ağrı Olur Mu?

Endodonti sonrası acı durumu görülmemektedir. Uygulamanın yapıldığı dişte sinir bulunmaz. Bu nedenle dişte acı hissi görülmez. Ancak uygulamanın yapıldığı çevre dokularda ağrı hissi ve hassasiyet gözlemlenebilir. Bunun yanında uygulamanın yapıldığı dişin iki yanındaki dişlerin sağlam olması şartı bulunmaktadır. Dolgu maddesinin tutunması için, çürük dişin iki yanındaki dişlere ihtiyaç duyulacaktır. Madde, bu dişlere de değer. Dolgu maddesinin bu dişlerde uygulanmamasından dolayı herhangi bir ağrı, yanlardaki dişlerde de olmaz. Ancak diş eti, meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan bir ağrı meydana getirebilir. Ağrının uzun sürmesi ve kanama meydana gelmesi durumunda endodonti işlemini yapan doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.

Endodonti Yapılmasını Gerektiren Durumların Oluşma Nedenleri Nelerdir?

Endodontinin gerekmesinin sebepleri aşağıda verilmiştir:

• Uyumsuz restorasyonlar, eski dolguların etrafında yeni çürüklerin oluşması, derin çürüklerin meydana gelmesi ve kaza sonucu dişin sinir ve damar dokusunun canlılığını kaybetmesi gibi nedenlerden dolayı endodonti gerekebilmektedir.
• Şiddetle gelen bir darbe işe dişin dolaşımının kesilmesi ve diş beslenemediği için de zamanla canlılığını kaybetmesi durumu oluşabilmektedir. Hiç çürük olmasa dahi travmaya bağlı diş iltihaplanmaları da endodonti gerektirebilmektedir.
• Diş sıkma, dişleri gıcırdatma, yüksek yapılan dolgular ve restorasyonlar gibi durumlar da endodontiye neden oluşturabilmektedirler.
• Periodontal hastalıklar, uzun süre tedavi edilmez iseler; bu durumda diş iltihaplanması olabilmektedir ve kanal tedavisi yapılması gerekebilmektedir.

Hangi Dişlere Endodonti Yapılamaz?

Endodonti yapılamayan dişler; hali hazırda ağrıyan ve çürümüş olan dişlerdir. Endodonti tedavisinin uygulanabilmesi için dişlerin bakteri kaynaklı ve hafif ağrı ile sinyal vermesi gerekmektedir. Ayrıca hiç ağrı yapmayan çürüklere de endodonti tedavisi uygulanabilmektedir. Dişe herhangi bir tedavi uygulanmaması halinde; bakteriler dişin özüne ulaşmaktadır ve iltihaplanmaya neden olmaktadır. İltihaplanmanın oluşması ile beraber ise kanal tedavisi uygulanabilmektedir.

Endodonti Tedavisinden Önce Antibiyotik Kullanılması Gerekir Mi?

Kanal tedavisi öncesi antibiyotik kullanımı, gerekli bir durum olmamaktadır. Hastanın genel bir sağlık problemi yok ise; bu durumda işlemden önce antibiyotik kullanımına başvurulmamaktadır. Ancak kalp rahatsızlığı, şeker hastalığı, immunosüpresif ilaç kullanımı var ise; bu durumda endodonti tedavisi uygulanmadan önce hastaya antibiyotik verilmektedir.

Endodonti Tedavisi Kaç Seans Sürer?

Endodonti tedavisinin süresi, dişin durumuna ve canlılığına göre değişiklik göstermektedir. Eğer pupa denilen diş özü canlı ise; bu durumda endodonti tedavisi tek seansta sonlanabilmektedir. Ancak diş canlılığını yitirmiş ise; birden fazla seans gerekebileceği gibi, seans sayısı dişin durumuna göre değişmektedir. Genellikle 2 veya 3 seansta kök ucundaki enfeksiyonun giderilmesi ve kanal tedavisinin tekrarının yapılabilmesi mümkün olmaktadır.

Endodonti Tedavisi Sırasında Oluşabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Kanal tedavisi esnasında oluşabilecek komplikasyonlar şöyledir:

• Kök kanallarında alet kırılması meydana gelebilmektedir.
• Kanal dolgusunun kök dışına taşması durumu oluşabilmektedir.
• Kanal yıkama solüsyonunun kök dışına taşması riski bulunmaktadır.
• Endodonti sırasında diş kırılabilmektedir.
• Kök kanalında perforasyon oluşması, yani dişin delinmesi durumu ile karşı karşıya kalınma riski bulunmaktadır.

Endodonti Yapıldıktan Sonra Dişler Ne Kadar Süre Kullanılabilir?

Endodontinin etki süresine bakıldığında; oldukça uzun süre kullanılabildiği görülmektedir. Kişinin dişlerine iyi bir şekilde bakması durumunda, herhangi bir problem ile karşılaşılmamaktadır. Ancak diş bakımına gerekli özen gösterilmez ise; bu durumda yapılan dolgu düşebilmektedir ve tekrar kanal tedavisi yapılması gerekmektedir. Bunun için daha fazla geç kalınmadan doktora gidilmesi ve ani diş kaybı yaşanmasının önüne geçilmesi gerekmektedir.

Endodonti Tedavisinden Sonra Başka Bir İşlem Yapılması Gerekli Midir?

Kanal tedavisi sonrasında yapılması gereken ekstra işlem, dişin kuron kısmının kalıcı olarak restore edilmesi olmaktadır. Dişin sert dokusundaki kaybın tamir edilebilmesi ve dişin tekrar restore edilebilmesi için kanal tedavisi sonrasında uygulanması katkı sağlamaktadır. Bu sayede hasta sadece ağız sağlığına dikkat ederek, uzun yıllar süresince endodonti tedavisinin etkisini görebilmektedir.

Endodonti Tedavisi Yapıldıktan Sonra Diş Tekrar İltihaplanır Mı?

Endodonti tedavisinden sonra dişin iltihaplanması durumu oldukça düşük bir oran olmaktadır. Eğer iyi bir doktor ile başarılı bir kanal tedavisi uygulaması yapılmış ise; bu durumda dişin tekrar iltihaplanmama olasılığı yaklaşık %90 ile %95 arasında değişiklik göstermektedir. İltihap, ağrı, yeni çürük veya diş sert dokusunda kırık olmamaktadır.

Ağız hijyenine dikkat etmeyenlerin yeni bir çürüğünün oluşabilme ihtimali bulunduğu için bakteri sızıntısı ile beraber tekrar enjeksiyon yaşanabilmesi mümkün olmaktadır. Bu gibi durumlarda kanal tedavisi tekrarlanabilen bir işlem olmaktadır. Kanal dolgusu önce boşaltılmaktadır. Sonrasında ise kök kanalları tekrar şekillendirilmektedir ve dezenfekte edilmeleri ile beraber tekrar doldurulmaktadırlar.

Endodontinin Uğraş Alanları Neler Olmaktadır?

Endodontinin uğraş alanları şu şekildedir:

• Pulpa ve periapikal doku kaynaklı oro-fasiyal ağrı yaşanır ise bunun tanısı ve tedavisi ile endodonti ilgilenmektedir.
• Pulpa hastalıklarının önlenmesi ve canlı pulpa tedavileri, endodontinin kapsamındadır.
• Kök kanalı tedavisi için endodontiye başvurulmalıdır.
• Endodontik başarısızlık durumunda kök kabalı tedavisinin tekrarlanması gerekir ise; bu durum ile endodonti ilgilenmektedir.
• Dental travmaya uğramış dişlerin tedavisi ile ilgilenmektedir.
• Endodontik cerrahi uygulamaları, endodontinin uğraş alanlarındandır.
• Endodontik tedavi görmüş olan dişlerin beyazlatılma işlemi ile ilgilenmektedir.
• Kuronal restorasyonların yapılabilmesi için kök kanalı boşluğuna post yerleştirilmesi ile endodonti ilgilenmektedir.
• Protetik, periodontal ve ortodontik tedavilere destekleyici tedaviler için endodontiye başvurulabilmektedir.